Những đoá hoa cười

Đầu mùa hạ, nắng hè dường như ngủ quên nên trễ hẹn, đám mây lững thững trôi như thể vẫn lưu luyến mùa xuân. Những đoá lan huệ tĩnh lặng và mềm mại trên kệ bàn đang khe khẽ xoè những cánh hoa mỏng manh, toả hương thơm thanh nhẹ đẹp như một nụ cười.

Trước đây lan huệ là thức hoa dân dã, nở dọc hàng rào nông thôn Việt Nam, được gọi chung là huệ đất, chủ yếu có hai màu đỏ và cam. Sau này, những nghệ nhân hoa đã lai tạo từ nguồn hoa bản địa và nhập ngoại để tạo ra hàng trăm loại lan huệ khác nhau với những tông màu đẹp và sang. Nhiều gia đình chọn trồng trong chậu, trưng trong nhà và thường được đặt ở các kệ bàn, cửa sổ, hành lang sân vườn. Tôi mê nhất là những bông lan huệ kép, với những cánh hoa mượt như lụa, êm như nhung, xếp từng lớp so le tựa chiếc kèn Trumpet. Chỉ vài củ hoa vùi trong chậu, rất nhanh thôi sẽ có ngay một không gian nghỉ ngơi, thư giãn và tâm trí bận rộn của bạn được lắng lại…

Nhớ năm xưa, lần đầu đặt chân đến Sa Đéc - Đồng Tháp, tôi lạc đến “ thủ phủ” lan huệ, với gần 200 giống loài khác nhau. Ông chủ vườn chừng ngoài 40 tuổi, đôi mắt to và sáng, đang cầm chiếc kéo ngọt sắc trên đôi tay chắc nịch cắt tỉa từng lá già, động tác dứt khoát và nhẹ nhàng như thể sợ cây đau. Thấy có người lạ đến, ông dừng tay rót cốc trà lá sen mát lạnh mời khách và chỉ vào các giống lan huệ đang được coi là “hàng hiếm” của vườn. Để duy trì và mở rộng vườn, nhất là để có những cây lan huệ độc, lạ, ông phải mày mò tự học hỏi, mà sự học trong nghề cây có khi phải trả cái giá khá đắt: “Tôi như người nông dân đi gặt, không ít mùa bị thất thu”. Ái ngại, nhìn làn da sạm đỏ màu cháy nắng, những giọt mồ hôi loà nhoà trên gương mặt lấm lem, tôi hiểu rằng bên cạnh niềm đam mê hoa còn có cả những đong đếm của cơm áo, gạo tiền.

Ngẩn ngơ đứng ngắm Double dragon màu đỏ tươi, một màu đỏ rất sâu, rất lắng hút mắt người nhìn. Amadeus Candy má hồng như cô gái tuổi vừa đôi tám cực kì xinh đẹp. Double Green, Double Dream, Ngọc Thông… kén người chơi giá vài triệu đồng một củ. Tôi đồ rằng lan huệ đã mang đến một mùa hoa thực sự của riêng mình, cũng giống như mùa của hoa hồng, hoa cam, hoa chanh, hoa bưởi vậy! Dưới đôi bàn tay của những nghệ nhân, lan huệ đã viết nên những trang tự truyện để điểm tô cho cuộc đời này bằng tiếng nói riêng của mình. Mà phải yêu bằng tình yêu thật sự từ trái tim, bạn mới “ nghe” được tiếng nói của chúng. Tất nhiên, tình yêu đó, đổi bằng những giọt mồ hôi làm phai màu áo và nỗi niềm năm năm, tháng tháng của một “lão nông chi điền” thuần hậu và nguyên thuỷ. Từ việc lựa giống, chẻ củ, thụ phấn đến cách chọn hướng gió, hướng nắng, đo độ ẩm, trông mưa, trông nắng rồi phải đương đầu với các loại kí sinh…

Tôi mê lan huệ và tôi cũng có một khu vườn với đủ sắc màu lan huệ yêu thích. Để có được vườn lan huệ với gần 30 giống như hiện giờ, tôi cũng kì cạch chăm bón suốt mùa từ lo trộn đất, trộn phân, đến tưới tắm hàng ngày… Tôi như người mẹ của vườn, vui khi cây trổ nụ hoa đầu và ngơ ngác nhìn những củ hoa chưa kịp nở đã lặng lẽ khép lại một chu kỳ sống. Với lan huệ bạn phải dừng lại đủ lâu với cảm nhận vẻ đẹp tâm hồn sâu thẳm của nó. Một củ hoa dù nhỏ xíu cũng vẫn cho đời những cành hoa mập mạp, chúng giống như đứa con được củ mẹ nuôi trong nhung lụa mà vẫn vững vàng, rắn rỏi toả hương vào đất trời cùng gió đến gió đi. Tôi bất giác nhớ đến một giai điệu cũ của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, như thể là tiếng vọng đồng cảm ông viết ra cho những đoá hoa rất mỏng manh và kiêu hãnh này:

    Từ đó hoa là em

    Một sớm kia rất hồng

    Nở hết trong hoàng hôn

    Đợi gió vô thường lên.

Hoa cũng như một sinh thể có hồn, có tâm tư, có tiếng nói thầm thì nếu ai đủ yêu mới nghe được. Hoa đâu sợ “hoàng hôn”, cũng như lan huệ, sống là để nở, nở là để trao đi vẻ đẹp, rồi lặng lẽ nhường chỗ cho mùa hoa kế tiếp.

Trong cuộc rong chơi cùng lan huệ, tôi đã quen một người bạn gái mà ngay lần gặp đầu tiên, trái tim đã mách bảo chúng tôi sẽ là tri âm, tri kỉ trong thú chơi thi vị này. Cô bạn tôi, có nụ cười ấm áp, đôi tay chắc và mềm, đáy mắt vời vợi, loé sáng khi gặp điều tâm đắc. Thỉnh thoảng chúng tôi mới có dịp được gặp nhau, không ồn ào nhưng đủ lâu để nhâm nhi tách trà nóng, để nhỏ to thủ thỉ những câu chuyện về gia đình, về con cái, những câu chuyện nhỏ nhặt, rất mực đàn bà đầy lo toan, thu vén. Biết tôi thích lan huệ, lần nào gặp nhau, bạn cũng dúi vào tay tôi, đôi củ hoa giống mới làm quà. Không quên dặn dò: lan huệ rất nhạy cảm, màu sắc hoa có thể thay đổi theo thời tiết và chế độ dinh dưỡng. Năm nay là màu này nhưng sang năm có thể ra màu khác, thậm chí trong một ngồng có thể có hai màu khác nhau rõ rệt...

Giờ đã hết mùa lan huệ, tôi lại tách củ hoa và chăm chút từng mầm nhỏ như mẹ vườn nâng niu đứa con thơ và lặng lẽ chờ đợi cho một mùa lan huệ kế tiếp…

Một buổi sáng dịu dàng nào đó, lan huệ sẽ lại bất chợt nở trên kệ bàn, nhu mì, thơm thảo như thể đang cười cùng tôi. Những đóa hoa cười bằng sắc, bằng hương, bằng sự lặng lẽ và tận hiến…

Cẩm Anh

Tháng 6 năm 2025