Tiếp tục tham mưu giữ vững chất lượng của ấn phẩm Văn nghệ Thái Nguyên

Đề án hợp nhất Đài Phát thanh – Truyền  hình, Báo, Tạp chí Văn nghệ hai tỉnh Thái Nguyên, Bắc Kạn đã được các cơ quan báo chí của hai tỉnh hoàn tất, trình Tỉnh ủy xem xét, phê duyệt. Theo đó, sau khi tiến hành sáp nhập, hai cơ quan báo Đảng, hai Đài PT-TH, hai tạp chí Văn nghệ của hai tỉnh sẽ được nhập lại thành một cơ quan báo chí với tên gọi là Báo và Đài Phát thanh Truyền hình Thái Nguyên (Báo và Đài PTTH Thái Nguyên). Cũng theo Đề án, sẽ giữ lại ấn phẩm Văn nghệ Thái Nguyên, nhưng đổi từ tạp chí sang dạng chuyên san. Ấn phẩm Văn nghệ Thái Nguyên điện tử sẽ được tích hợp vào Báo và Đài PTTH Thái Nguyên điện tử.

Ấn phẩm Văn nghệ của hai tỉnh (Văn nghệ Ba Bể và Văn nghệ Thái Nguyên) được tích hợp lại trong ấn phẩm Văn nghệ Thái Nguyên (mới) là niềm vui của văn nghệ sĩ và những độc giả yêu thích báo chí văn nghệ của cả hai tỉnh. Đây sẽ tiếp tục là nơi công bố các tác phẩm văn học nghệ thuật, là diễn đàn để trao đổi về các hoạt động nghiệp vụ cũng như định hướng thẩm mĩ, định hướng sáng tác cho văn nghệ sĩ và đông đảo người dân. Cho dù có chút khác biệt (về cơ quan chủ quản), song hy vọng rằng ấn phẩm mới vẫn giữ được chất lượng, giữ được bản sắc của một tờ báo văn nghệ, và nếu làm tốt, thậm chí chất lượng còn được nâng lên cao hơn.

Sở dĩ như vậy là bởi, khi trở thành ấn phẩm của cơ quan báo Đảng tỉnh, tính chuyên nghiệp trong hoạt động sẽ cao hơn. Xét về “lượng”, lực lượng phóng viên, biên tập viên sẽ đông đảo hơn, với trình độ chuyên môn cao hơn và trang thiết bị hiện đại hơn so với mỗi cơ quan riêng lẻ trước đây. Nhưng về mặt “chất”, còn phải trông chờ vào đội ngũ lãnh đạo và nhân viên mới, những người trực tiếp quyết định đến ấn phẩm. Với Đài PTTH và Báo Đảng, điều ấy không đáng lo ngại, nhưng với loại hình báo chí văn nghệ thì đây thực sự là một thử thách, một vấn đề không thể xem nhẹ.

Cơ quan báo chí sau sáp nhập sẽ chuyển mạnh theo hướng tòa soạn hội tụ, nghĩa là các bộ phận làm báo in, báo điện tử, báo phát thanh, truyền hình và mạng xã hội được tích hợp, phối hợp chặt chẽ với nhau trong cùng một quy trình sản xuất tin bài. Các khâu/ các mảng chuyên môn để làm ra ấn phẩm Văn nghệ Thái Nguyên (phóng viên, biên tập viên, bộ phận điện tử…) cũng được “xắt khúc” ra, nằm rải rác ở các phòng chức năng khác nhau chứ không trong một tòa soạn, do một lãnh đạo trực tiếp duyệt đề cương, duyệt bài như hiện tại. Tòa soạn hội tụ sẽ phát huy được ưu thế: Cùng lúc sản xuất nội dung cho nhiều nền tảng: báo in, báo điện tử, mạng xã hội, video, audio...; phối hợp giữa các bộ phận theo mô hình phân luồng công việc một cách khoa học; chia sẻ thông tin và dữ liệu giữa các bộ phận nhằm tránh trùng lặp, tiết kiệm thời gian, tăng hiệu quả truyền thông. Vấn đề là, sau khi bộ phận Thư kí biên tập lên kế hoạch sản xuất, các “mắt khâu” bộ phận có vận hành trơn tru, tự động tác chiến, đảm bảo chất lượng, tiến độ hay không? Khi ráp mối lại, những “vênh lệch” – bài không đúng chủ đề, không đảm bảo chất lượng, không thể sử dụng… sẽ xử lí thế nào, lấy gì bù vào, bởi bài của Văn nghệ thường không dồi dào như các tin bài thời sự, một số chuyên mục phải tổ chức đặt bài của cộng tác viên (các nhà văn, nhà thơ, nhà nghiên cứu…) từ trước đó rất lâu.

Tổ chức sản phẩm “đầu vào” của báo Văn nghệ rất khác so với báo thời sự. Nếu ở báo thời sự, có thể giao/khoán cho phóng viên cơ hữu viết bài theo chủ đề, trong thời hạn nhất định, thì ở báo Văn nghệ điều đó là không thể. Không phóng viên nào có thể sáng tác mỗi tháng mấy bài thơ, mấy bài tản văn hay một truyện ngắn, một bài nghiên cứu về văn học, nghệ thuật. Chưa nói đến, người tổ chức (đặt bài) và biên tập những bài đó phải là người có chuyên môn, kinh nghiệm và cả sự rung cảm nghệ thuật rất tinh tế. Đâu là một tác phẩm văn học, nghệ thuật, nghiên cứu phê bình văn học nghệ thuật có chất lượng?, đâu là tác phẩm bị “xào xáo”, trùng lặp ý tưởng, trùng lặp hình tượng văn học, bị “đạo văn” hay thậm chí là sản phẩm của AI?...

Đó chính là những thách thức, cũng những băn khoăn của cá nhân tôi, với tư cách một người đang giữ cương vị lãnh đạo Tạp chí Văn nghệ Thái Nguyên. Thật khó để có thể nói ra được cách thức, con đường cụ thể để ấn phẩm này phát triển hơn nữa, đáp ứng được yêu cầu của số lượng độc giả lớn hơn (sau khi nhập tỉnh có thể gấp đôi so với hiện nay). Những băn khoăn ấy, cũng là những dự liệu để tôi tiếp tục tham mưu cho lãnh đạo cơ quan mới, giúp giữ vững chất lượng của ấn phẩm Văn nghệ Thái Nguyên, đáp ứng niềm mong đợi của đông đảo văn nghệ sĩ, độc giả trong và ngoài tỉnh.

Trần Thép